De stabiele kracht van de Tonero vorkheftruck

Voor het vakblad LandbouwMechanisatie – over techniek in de akkerbouw – hebben drie gebruikers hun ervaringen met de Tonero in de akkerbouw op een rijtje gezet. Daarnaast is er een uitgebreid rapport opgemaakt over de technische aspecten, toepassingen en ontwikkelingen van de Tonero vorkheftruck in diesel of lpg variant.

De Tonero vorkheftruck in het kort

Uit het rapport van LandbouwMechanisatie blijkt dat de Tonero heftruck comfortabel is en zich makkelijk laat bedienen. Een groot voordeel is dat er in bediening een ruime keuze mogelijk is. Een veiligheidsframe en het SAS stabiliteitssysteem zijn standaard, maar andere veiligheidspakketten, zoals een rijcontrolesysteem dat op basis van de zwaarte van de last de rijsnelheid en acceleratievermogen aanpast, zijn ook leverbaar.

Ook de keuze in aandrijving tussen koppelomvormer of hydrostaat is voor veel gebruikers een goed alternatief. Met de hydrostatische aandrijving is het niet meer nodig handmatig van rijrichting te wisselen en verhoogt de motor automatisch het toerental als de hydrauliek bediend wordt.

De gebruikers in het kort over hun Tonero

Gert-Jan Grimme (akkerbouwer in Almere) vindt het een genot dat zijn Tonero (3.5 ton en 150 draaiuren p.j.) twee kruishendels en een rijrichtingschakelaar op de armleuning heeft. Ook heeft hij voor de hydraulische vorkverstelling gekozen en dat scheelt veel in het onnodig vaak afstappen van de truck om de lepels te verstellen.

Jeroen de Nijs (akkerbouwer in Heerle) beschikt sinds september 2013 over de Tonero (3.5 ton en 650 draaiuren p.j.). Een degelijke en betrouwbare heftruck, dat is wat voor Jeroen het belangrijkste is. Omdat pootgoed het belangrijkste gewas is, verloopt de bediening via standaardhendels, dan kunnen de kisten goed opgeschud worden.

Gert Smits (groentekweker in De Heurne) heeft twee Tonero’s (2.5 ton en 1500 draaiuren p.j. per truck) rijden. Hij wil er zeker van zijn dat de onderhoudskosten laag zijn en is daarmee uitermate tevreden met zijn trucks. Ondanks de vele draaiuren zijn er geen grote problemen voorgekomen. De machines moeten hun werk doen en dat doen ze goed.

Alles in de hand met juiste mastbediening

Masthendels zijn onmisbaar op vrijwel elke truck met een heffunctie. Maar welke soorten zijn er eigenlijk allemaal? Wat zijn de verschillen in bediening? En is er eigenlijk een ideale keuze? De Forklift Driversclub zet het voor je op een rij.

Voor het bedienen van de mastfuncties van een heftruck was er jarenlang geen andere keuze dan de hendel waarmee je direct het ventielblok bedient, dat de hydrauliekolie verdeelt naar de diverse functies van de mast (heffen, neigen, sideshift, etc.).
De nauwkeurigheid van het regelen van de oliestroom was op zich prima. Maar de hendels hadden een nadeel”, weet Jos de Wildt, productspecialist bij Toyota Material Handling. “Ze stonden meestal ver weg, waardoor je als chauffeur flinke armbewegingen moest maken. Bovendien was het gelijktijdig bedienen van bijvoorbeeld de hef- én neigfunctie niet altijd mogelijk.”
Ergonomie en efficiency
Tegenwoordig speelt ergonomie echter een veel grotere rol. Heftruckfabrikanten hebben daar op ingespeeld en mastbedieningsconcepten ontwikkeld die het combineren van mastfuncties veel makkelijker en efficiënter maken.
“In de meest ideale situatie, hoef je je arm maar zo min mogelijk te strekken en slechts minimale bewegingen te maken”, vervolgt De Wildt. Dat is het geval als de mastbediening direct rechts naast de stoel is gepositioneerd, liefst geïntegreerd in een armleuning. De Wildt: “Als de hydrauliekventielen dan ook nog eens via een elektrische verbinding worden bediend – en dus niet rechtstreeks – vraagt dit van de chauffeur minder kracht. Gecombineerd met de juiste software is ook de reactie, en dus de fijngevoeligheid van de bediening prima.”
Persoonlijke keuze
Dat laatste is het geval bij de elektrisch-hydraulische hendel, die fijngevoelig en millimeter-
nauwkeurig positioneren mogelijk maakt. Logisch dus, dat de minihendels, of vingertip bediening, en de kruishendels de afgelopen jaren een flinke opmars hebben doorgemaakt.
Toch is het te kort door de bocht om te stellen dat die minihendel dan ook meteen de ideale mastbediening is. De keuze voor de juiste hendel op een truck is en blijft een heel persoonlijke, en hangt ook af van de inzetomstandigheden. Sommige chauffeurs zweren bij de joystick. Anderen verafschuwen hem. Er zijn ook chauffeurs die bewust kiezen voor conventionele hendels.

Inzicht in zicht

Goed zicht is cruciaal voor een veilige werkomgeving. De keuze voor de mast speelt hierbij een belangrijke rol. De Forklift Driversclub zet twee verschillende mastconcepten naast elkaar. Goed zicht is cruciaal voor een veilige werkomgeving. De keuze voor de mast speelt hierbij een belangrijke rol. De Forklift Driversclub zet twee verschillende mastconcepten naast elkaar.
Slecht zicht op de last en de werkomgeving is vervelend, maar kan bovendien leiden tot onveilige situaties. Ook loop je als hef- of reachtruckchauffeur grotere kans op rug- of nekklachten, omdat je tijdens je werk vaker een onnatuurlijke houding aanneemt. De juiste mast voor het juiste werk helpt het zicht te verbeteren en ellende te voorkomen.
Slank maar solide
Om veilig te kunnen werken, moet de mast uiteraard stabiel zijn. En natuurlijk sterk genoeg om de zware lasten op te heffen. Maar dat betekent niet dat de mast dan maar zo solide en dik mogelijk geconstrueerd kan worden. Immers ook het zicht voor de chauffeur beïnvloedt de veiligheid op de werkvloer. Hoe slanker de mast, hoe beter het zicht. Daarbij spreekt het voor zich dat er geen concessies kunnen en mogen worden gedaan aan de stabiliteit en sterkte.
Dode hoek
Maar hoe slank de mastprofielen ook zijn, een dode hoek houd je altijd, als gevolg van onder andere het vorkenbord.
Die dode hoek is meestal het kleinst op een truck met een slank vorkenbord dat zoveel mogelijk doorzicht biedt. Vaak vergroot de side shift de dode hoek, maar biedt hij meer gemak bij het precisiewerk om de lasten te positioneren.
Vrije heffing
Om de bouwhoogte van de mast te beperken, maar toch voldoende vrije heffing over te houden om in een container of vrachtwagen te werken, voorzien fabrikanten hun mast van een vrije hefcilinder. Tot nog niet zo lang geleden was er weinig andere keuze dan een centrale hefcilinder, midden tussen de mastdelen.
De centrale hefcilinder wordt – vanwege het goede zicht op de vorkpunten – aanbevolen voor inzetsituaties waarin veel pallets opgepakt worden. Als er vaak en veel vooruit wordt gereden, bijvoorbeeld bij de op- en overslag, of bij het leegrijden van productieafdelingen, blokkeert die centrale hefcilinder echter het zicht tijdens het rijden. Daarom zijn er ook masten met twee, uit elkaar geplaatste cilinders voor de vrije heffing.

Schokkende feiten

Trillingen en schokken tijdens het werken met een elektropallettruck kunnen schade veroorzaken aan de lading en zelfs een gezondheidsgevaar vormen voor de bestuurder. Dit blijkt uit metingen tijdens het laden en lossen van een zeecontainer via een dockleveller, uitgevoerd door Vibrations@work. De metingen zijn uitgevoerd met verschillende EPT’s, waaronder de nieuwe BT LPE200.

In de september-nieuwsbrief van de Forklift Driversclub las je al dat de nieuwe BT pallettrucks, uit de Levio P-serie, rondom de bestuurder ontworpen is. In diezelfde nieuwsbrief kon je ook lezen dat de elektropallettruck de onafhankelijke test van Andersom Testing uit Wehl met glans heeft doorstaan. De truck scoort op vrijwel alle fronten beter dan zijn voorganger. Ook als het gaat om comfort.

Vibrations@work uit Bussum beoordeelde de nieuwkomer specifiek op lichaamstrillingen en –schokken. “We hebben gekeken naar de mate waarin een elektropallettruck mechanische trillingen en schokken overdraagt op de bestuurder. Dat bepaalt het risico en hoe lang er met de EPT kan worden gewerkt”, licht Jan Doornbusch, directeur van Vibrations@work, toe.

50% Langer inzetbaar

Volgens de wet mag de bestuurder van de elektropallettrucks in de meting het werk 8 uur per dag uitvoeren. De wettelijke grenswaarde wordt dan namelijk niet overschreden. “Zou dat wel het geval zijn, dan was verder werken gewoonweg verboden”, laat Doornbusch weten. In de wetgeving is echter ook een actiewaarde vastgelegd. Scoort een truck boven die actiewaarde, dan moet de werkgever maatregelen treffen.

Uit de metingen blijkt duidelijk dat de nieuwe BT Levio P per dag 50% langer mag worden gebruikt voor de geteste inzet, dan zijn voorganger. Die winst komt voor een belangrijk deel op het conto van de nieuwe ophanging van het platform waarop de bestuurder staat. Die zorgt ervoor dat schokken en trillingen aanzienlijk beter worden geabsorbeerd.

Doornbusch verwacht niet dat het platform van een elektropallettruck schokken nóg beter zal absorberen. “Om het comfort verder te verhogen en om de kans op gezondheidsklachten bij bestuurders verder uit te sluiten, zullen andere maatregelen nodig zijn. Bijvoorbeeld door de schokken weg te nemen die de dockleveller veroorzaken.” Want uit de metingen blijkt dat zelfs de minst schokkende elektropallettruck maximaal 4 uur per dag door een chauffeur bereden mag worden. Daarna wordt de actiewaarde overschreden, is het risico te groot en zullen maatregelen getroffen moeten worden.

Bestuurder en werkwijze

De bestuurder en zijn rijgedrag hebben ook invloed op de mate van trillingen en schokken. Doornbusch: “Tijdens de metingen staat de bestuurder op het platform. Schokken en trillingen worden dan overgedragen op de voeten, knieën en de rug. De schokken worden deels geabsorbeerd door de knieën licht te buigen. Beter is het om snelheid terug te nemen en schokken te voorkomen. Daarnaast stap je regelmatig op en af, wat gunstig kan werken op de conditie, maar wat ook leidt tot een extra fysieke inspanning van de knieën.”

Daarom leveren het verlagen van de rijsnelheid, het omzeilen van obstakels (zoals kuilen in de vloer), en het achterwege laten van bruuske stuurbewegingen winst op. Onafhankelijke testen tonen al jaren aan dat een beheerste rijstijl bovendien amper invloed heeft op de productiviteit.

Hydrostatisch vs. hydrodynamisch

De ene truck is de ander niet. Elke heftruck is immers ontwikkeld voor een specifieke inzet. Die inzet bepaalt dan ook vaak de keuze. Zo is het ook bij de keuze tussen hydrostatisch of hydrodynamisch aangedreven vorkheftrucks. Twee sterk verschillende aandrijfconcepten.

Eerder dit jaar presenteerde Toyota Material Handling de nieuwe Tonero HST. De vorkheftruck is dankzij de hydrostatische aandrijving geknipt voor een krachtige inzet onder zware omstandigheden. Maar wat zijn dan precies die voordelen van een hydrostaat? En in welk opzicht verschilt de hydrostatische aandrijving eigenlijk van een hydrodynamische aandrijving? De Forklift Driversclub vat het voor je samen.

Hydrostatische aandrijving heftruck

Bij een hydrostaat drijft de motor een pomp aan, die olie op druk brengt. Door het acceleratiepedaal in te drukken, wordt de olie naar de wielen gestuurd. Die wielen hebben op hun beurt ook een oliepomp-achtige motor. De olie brengt die motor in beweging en daardoor ga je rijden.

Via het acceleratiepedaal regel je de oliestroom. Zodra je minder gas geeft neemt de oliestroom af, en remt de truck automatisch. Hij hangt als het ware aan de oliestroom – en daarmee aan jouw gaspedaal. Zo kun je tevens inchen en op de millimeter nauwkeurig werken.

De olie-aandrijving maakt de truck ideaal voor zogeheten ‘kortcyclisch’ transport; waarbij de rijafstanden relatief kort zijn en er vaak van rijrichting wordt gewisseld. Het laden en lossen van een vrachtwagen of container, bijvoorbeeld.

De oliestroom maakt een differentieel en andere mechanische transmissie-onderdelen overbodig. En dat scheelt natuurlijk onderhoudskosten. Ook een aparte rem is niet nodig, al zit er wel een rempedaal op zo’n truck, maar deze werkt op de oliestroom.

Om de voordelen maximaal te benutten, worden de meeste hydrostatisch aangedreven vorkheftrucks voorzien van het twee-pedalen-systeem. Met twee aan elkaar gekoppelde acceleratiepedalen (één voor vooruit en één voor achteruit) maakt dit systeem een supersnelle wisseling van rijrichting mogelijk. Zonder schade te veroorzaken aan de transmissie, want die is er simpelweg niet. Ook de traditionele handgeschakelde rijrichting is leverbaar.

Vorkheftruck met hydrodynamische aandrijving

Hydrodynamisch aangedreven vorkheftrucks hebben geen gesloten kringloop van olie die helemaal tot de wielen komt. De draaiende beweging van de motor wordt onderbroken door de zogeheten koppelomvormer. In die koppelomvormer regelen een pompwiel en een schoepenwiel (turbine) samen de oliestroom. Geef je gas dan gaat het pompwiel sneller draaien en neemt de oliedruk op de schoepen toe, waardoor deze ook gaan draaien. Die beweging wordt overgedragen naar een automatische versnellingsbak waarmee je de rijrichting of neutraal stand kiest. Zodra je stopt met gasgeven verlaag je het toerental van het pompwiel en neemt de oliedruk op het schoepenwiel af. Het gevolg: de truck rolt soepel uit. Mede daardoor is een koppelomvormer eenvoudig te bedienen.

Hydrodynamisch aangedreven trucks kenmerken zich verder door een soepele, maar robuuste rijstijl. Ze zijn ideaal voor een inzet bij middelhoge en hoge rijsnelheden over langere afstanden. Bandenslijtage blijft dan ook beperkt.

Bekijk hieronder de video:

 

Instapmodel zeker niet kaal

Niet elke intern transportinzet is even intensief en veeleisend. Precies om die reden ontwikkelde Toyota Material Handling de BT Reflex Basic. Een scherp geprijsd basismodel reachtruck voor de minder intensieve inzet. “Het instapmodel bewijst dat ‘basic’ zeker niet hetzelfde is als ‘kaal’”, stelt Theo Egberts van het onafhankelijke Andersom Testing uit Wehl. In opdracht van de Forklift Driversclub voelde Egberts de nieuwkomer in de reachtrucklijn aan de tand.

“Bij het opstappen, is eigenlijk amper merkbaar dat de BT Reflex Basic een eenvoudige truck is. Hij biedt dezelfde look-and-feel en je moet goed kijken wat er nu wezenlijk anders is. Dat is vooral de eenvoudigere constructie van het dak en de mast. Voor de rest is het een typische BT-truck, vergelijkbaar met de Reflex-serie RRE”, stelt Egberts. “De basic truck heeft daarnaast lichtere motoren en dat zien we terug in de prestaties.”

Uit de testen blijkt dat de prestaties van het basismodel inderdaad anders zijn dan die van de Reflex RRE. De nieuwkomer is 18 procent minder productief dan de standaard Reflex. Daar staat tegenover dat het instapmodel 8 tot 12 procent zuiniger is,  zo blijkt uit de testgegevens. “Logisch, want die twee factoren hebben altijd invloed op elkaar”, weet de tester. “De lagere productiviteit lijkt mij geen probleem. omdat de prestaties passen bij de inzetbehoefte. Het basismodel is immers bedoeld voor de minder intensieve inzet.”

De nieuwe Basic-lijn is volgens Egberts verder stil, vertoont een soepel rijgedrag, en is makkelijk te bedienen. Zoals bij vrijwel elke truck zijn er volgens hem uiteraard ook verbeterpunten. “Ik mis het papiervak van de Reflex RRE. De eenvoudigere constructie van de mast is hoorbaar en een andere stoel dan op de testtruck zat zou het werk nog plezieriger maken. Maar over de gehele linie is de Reflex Basic een prima truck, die precies doet waarvoor hij is ontwikkeld.”

Nieuwe BT pallettruck ontworpen rondom bestuurder

Afgelopen zomer introduceerde Toyota Material Handling de gloednieuwe serie elektropallettrucks uit de BT Levio P-range. De trucks, leverbaar in capaciteiten van 2, 2.2 en 2.5 ton, kennen een bijna volledig nieuw, modern ontwerp. Alleen de disselkop herinnert nog aan de voorganger. Knoppen voor heffen, dalen, rijrichting, noodstop en het PIN-toetsenbord zijn volledig identiek en dat maakt de overstap makkelijk.

Veilig en ergonomisch

Bij het ontwerp van de Levio P is veel aandacht besteed aan ergonomie en veiligheid. Zo is bij alle trucks met stuurbekrachtiging de dissel in drie hoogtes instelbaar. Als bestuurder kun je altijd de juiste en plezierige stapositie aanhouden, ongeacht je lengte.

De truck met de vaste zijschotten beschikt bovendien over een sensor die waakt over de positie van je voeten. Alleen als je volledig binnen de veilige contouren van het platform staat, werkt de truck. Zo niet, dan stopt hij. De kans op beknelde voeten is daardoor minimaal. Dankzij de nieuwe ophanging worden daarnaast schokken en trillingen aanzienlijk beter gedempt.

Ruime keuze

Het op- en inklappen van de zijbescherming op de Levio modellen in meeloopuitvoering is heel erg eenvoudig gemaakt. Door de beugel even op te tillen ontgrendelt de blokkage en zakt de beugel automatisch terug in de ‘meeloop’ stand. Bij het opklappen til je hem tot de klik en laat hem los. Hij staat dan precies goed en vergrendeld. Met juist geplaatste handgrepen is ook het op- en afstappen bij de trucks met vaste zijwanden kinderspel.

De elektropallettrucks zijn leverbaar als meeloopvariant, met een uitklapbaar platform voor het meerijden, als truck met een vast achterschot, en in de uitvoering met vaste zijschotten. Wat de batterij betreft, is de keuze al net zo groot. Er is zelfs een variant, de Levio LPE250, verkrijgbaar met een 600 Ah/24 V batterij. Zeker voor de intensieve inzet is dat heel aantrekkelijk.

BT Levio elektropallettruck doorstaat test met glans

De elektrotrucks uit de BT Levio P-serie zijn door het onafhankelijke Andersom Testing aan de tand gevoeld.

Uit de test blijkt dat de nieuwe BT pallettrucks op vrijwel alle fronten een duidelijke verbetering is ten opzichte van hun voorgangers. De trucks zijn efficiënter, productiever, meer ergonomisch en hebben bovendien een langere inzetduur.

Volgens het testteam rijden alle varianten erg soepel, stil en comfortabel. “Daarbij zorgt de optionele stuurbekrachtiging voor een voorspelbare en fijngevoelige bediening”, aldus het testrapport.

Uit de test blijkt verder dat rij- en acceleratiesnelheden merkbaar verbeterd zijn ten opzichte van het voorgaande model. Zowel met als zonder last. De maximale rijsnelheid van de Levio LPE250 bedraagt 12,7 km/uur. Ook de productiviteit is gestegen. Tijdens de test zijn de nieuwe elektropallettrucks tot maar liefst 17,7% productiever dan hun voorgangers. Vergeleken met de concurrentie scoort de Levio P ongeveer 7% hoger. Niet voor niets concludeert het testverslag dat BT met de Levio P serie ‘niet een grote stap, maar een hele sprong voorwaarts’ maakt.

 

 

De toppers over: ‘Kantelbeveiliging’

Tijdens de afgelopen vijftien jaar zijn er alleen al in Nederland ongeveer 2.000 ongevallen gemeld waarbij een heftruck was betrokken. En dat zijn dan alleen nog maar de ongevallen die bij de Arbeidsinspectie gemeld worden. In alle gevallen gaat het om ernstige ongelukken met ofwel dodelijke afloop, ofwel blijvend letsel en ziekenhuisopname. Vaak is een kantelende heftruck oorzaak van zo’n dodelijke afloop. Vorige maand gebeurde het zelfs twee keer dat een heftruckchauffeur overleed als gevolg van het kantelen van de truck.

Het is in dat opzicht dan ook allerminst verwonderlijk dat producenten constant op zoek zijn naar veiligheid verhogende oplossingen. Die oplossingen variëren van gordels die zó op de truck zijn gemonteerd dat je ze als chauffeur wel móet dragen, dynamische en interactieve lastdiagrammen tot slimme, actieve veiligheidssystemen die de snelheid van een truck aanpassen bij bijvoorbeeld het nemen van een bocht, zodat het kantelgevaar verdwijnt.

Gelet op de trieste ongevallenlijst van de Arbeidsinspectie lijken de hulpmiddelen een zege. Maar wat vindt de vakman uit de dagelijkse praktijk? Zijn deze systemen écht alleen maar handige hulpjes? Of vormen ze een gevaar, omdat je er als chauffeur misschien wel teveel op gaat vertrouwen en daardoor onnodige risico’s neemt? De Driversclub vroeg drie toppers van het veiligheidskampioenschap NKIT naar hún mening over de hulpmiddelen…

Jan Boverhof: “Ik begrijp dat fabrikanten meedenken en steeds nieuwe oplossingen introduceren die de veiligheid verhogen. Soms lukt dat heel goed, zoals bij het digitale en interactieve lastdiagram dat Linde nu heeft ontwikkeld. Andere oplossingen zijn, zoals die gordel die zo is gemonteerd dat je hem wel moet dragen, vind ik echt achterlijk. Ik blijf er gewoon bij dat je als werkgever goed je best moet doen om mensen verantwoording bij te brengen. Als je dat doet, groeit het veiligheidsbewustzijn van de heftruckchauffeur vanzelf. Je kunt nog zoveel hulpmiddelen bedenken en ontwikkelen, als de chauffeur onvakkundig is, heb je er niets aan. Sterker zelfs, daarmee creëer je een schijnveiligheid. Veiligheid zit voor minimaal 95 procent in de mensen.”

Jan Raaijmakers: “Hoe meer techniek er op de heftruck zit, hoe meer je er als chauffeur op gaat vertrouwen. Zo is het ook bij andere voertuigen. Kijk maar naar je auto. Als daar bijvoorbeeld achteruitrijd assistentie op zit, ben je al snel geneigd om op de piepjes af te gaan. Je kijkt dan zelf minder goed, of misschien wel helemaal niet. Mijn mening is kort maar krachtig: veiligheid hangt altijd af van de bestuurder. Dat heb ik altijd al gezegd, en dat blijf ik zeggen.”

Jan Bokhorst: “Heftrucks worden naar mijn idee veel te vol gepropt met beveiligingen. Dat lijkt op het eerste gezicht mooi, maar als chauffeur hoef je door al die snufjes bijna niet meer na te denken. En daarin schuilt natuurlijk wel een gevaar. Heftruckchauffeur is een vak. Je moet juist constant nadenken en anticiperen op situaties op de werkplek. En zeg nou zelf, is door al die beveiligingen en hulpmiddelen het aantal gewonden en doden enorm teruggelopen? Volgens mij niet. Vorige maand was er weer een dodelijk ongeval waarbij een heftruck betrokken was. Veiligheid zit écht tussen je oren! Een chauffeur die een goede mentaliteit en een goed verantwoordelijkheidsgevoel heeft, werkt veel veiliger dan zijn collega die het weinig kan schelen en constant denkt ‘als het maar snel 17:00 uur is’. Niet de heftruck moet daarom worden aangepast, maar de chauffeur.”

Tip: Bekijk hier de werking van Toyota’s Systeem voor actieve Veiligheid

Veel heftrucks en nieuws van de CeMAT

Maandag 19 mei tot vrijdag 23 mei 2014 vond ’s werelds grootste twee jaarlijkse logistieke vakbeurs CeMAT in Hannover plaats. De Driversclub neemt je in deze videoclip mee langs alle nieuwtjes op de Toyota stand.

bekijk hieronder de video: